Muzeum Regionalne w Łukowie oraz sołectwo Łazy zaprasza do wzięcia udziału w obchodach 180. rocznicy urodzin powstańca styczniowego i adiutanta ks. Stanisława Brzóski – Franciszka Wilczyńskiego, a także na odsłonięcie pamiątkowych tablic pt. ,,Wielcy Polacy z naszej ziemi”. Uroczystość odbędzie się 23 sierpnia 2022 r. (wtorek) o godz. 14.00 przy rondzie im. Franciszka Wilczyńskiego w Łazach. Projekt pn. „Wielcy Polacy z naszej ziemi” został zrealizowany przez Muzeum Regionalne w Łukowie przy współpracy z Instytutem Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego w Warszawie oraz Polskim Stowarzyszeniem Inicjatyw Społecznych.
Franciszek Wilczyński (1842-1865)
Syn kowala z Łazów, mieszczanin z Łukowa, bohater powstania styczniowego, adiutant ks. Stanisława Brzóski.
Urodził się 23 sierpnia 1842 r. w Łazach w rodzinie kowala Józefa Wilczyńskiego i Marianny z domu Borkowskiej. Około 1845 r. wraz z rodziną przeniósł się do Łukowa, gdzie zamieszkał w murowanym domu, zbudowanym przez jego ojca.
Wziął udział w ataku na garnizon rosyjski w Łukowie w nocy 22/23 stycznia 1863 r. Później służył w oddziałach powstańczych Lewandowskiego, Borelowskiego i Krysińskiego, biorąc udział w licznych potyczkach i bitwach z Rosjanami. Następnie przyłączył się do oddziału ks. St. Brzóski, którego został adiutantem w stopniu porucznika. Wytrwał przy nim aż do aresztowania przez Rosjan 29 kwietnia 1865 r. w miejscowości Sypytki (powiat sokołowski). Stracono ich na szubienicy na rynku w Sokołowie Podlaskim 23 maja 1865 r. w obecności kilkutysięcznego tłumu.
Z Franciszkiem Wilczyńskim wiąże się legenda, jakoby miał on możliwość ucieczki podczas aresztowania, ale powrócił i dobrowolnie oddał się w ręce kozaków widząc, że jego dowódca został pojmany. Miejsce pochówku ks. Brzóski i Wilczyńskiego nie jest znane. Nazwisko Wilczyńskiego upamiętnione jest na obelisku w centrum Łazów, który znajduje się przy rondzie nazwanym jego imieniem w 2018 r.
